İçerik
Tirmit (Kirmit) Mantarı Nedir?
Tirmit mantarı Karadeniz bölgesinin yüksek rakımlı ve yağışlı bölgelerinde ve ormanlarda, özellikle Giresun ve Ordu illerimizde bahçelerde kendiliğinden yetişen bir mantar türüdür.
Karadeniz’in Sarı İncisi Tirmit
Birçoğunuzun belki ilk kez duyacağı, Karadeniz’in altını tirmit mantarından bahsetmek istiyorum sizlere.
Yaz sonu ve sonbahar başı gibi yağışın bol olduğu dönemlerde rakımı yüksek alanlarda bolca bulmanız mümkün. Tirmit sezonu açıldığında bağda, bahçede ve ormanda tirmit avcıları dediğimiz görünmez avcılar dolaşıyor. 🙂 Kayın, meşe, fındık ağaçlarıyla birlikte yetişen, rengi sarı ve genellikle ormanlarda yaprak altlarında gizlenen tirmit mantarının kokusu cezbedici güzellikte. Dolayısıyla Karadeniz bitki örtüsü ve iklimi yetişmesi için oldukça uygun. Ben ormanda tirmit peşinde koşamam derseniz Görele, Tirebolu halk pazarlarında döneme göre değişen fiyatlarla satın alma şansına da sahipsiniz. Tirmit hiç olmadığı veya çok zor bulunduğu dönemlerde oldukça yüksek fiyatlara satılıyor. Normal zamanlarda kilogram fiyatı 10-20 TL arasında değişiyor.
Tavuk Tirmit
Tirmit Mantarı Çeşitleri
Genellikle tavuk tirmit ve sütlü tirmit mantarı olmak üzere bilinen iki türü var. İki mantar çeşidinde de tat ve görüntü birbirinden oldukça farklı. Tavuk tirmiti dediğimiz tür oldukça sarı ve daha kuru bir yapıya sahip. Sütlü tirmit mantarı ise daha etli ve içi sütlü. Sarı tavuk tirmiti daha yumuşak ve tatlı olup zamanla ağızda buruk bir lezzet bırakırken, sütlü tirmit ise bademi andıran daha sert bir tada sahip. Aynı zamanda deniz mahsullerini andıran bir kokusu var.
Süt Tirmit – Foto: Maros Durdiak
Tirmit mantar türleri diğer mantarlara göre daha dayanıklıdır. Çabuk parçalanmaz ve bozulmaz. +4 derecede veya -18 derecede soğuk muhafaza edilerek koruma süresi uzatılır. Temizlenmesi oldukça kolaydır. Şapka kısmı yapışkan olmadığında sadece fırçalayarak toprak ve kaba kirler alınır. Ayrıca mutlaka suda bekletilerek temizlenmesini öneririm.
Tirmit Mantarı Nasıl Toplanır?
Mantar toplamak oldukça eğlenceli bir iş olmasına rağmen aynı zamanda çokta emek ister. Zevkli gibi görünse de saatlerce ormanda dolaşıp hiç tirmit bulamadan dönmek mümkündür. Ayrıca mantar toplama işi mutlaka tecrübeli ve mantarın yenilebileceğinden emin olan kişiler tarafından yapılmalıdır. Aksi halde zehirli bir mantar türünün karışma ihtimali oldukça kötü sonuçlar doğuracak, ciddi zehirlenmeler ve ölümle bile sonuçlanabilen vak’alara neden olacaktır. Bilmediğimiz, tanımadığımız hiçbir fikrimiz olmayan mantar türleriyle kesinlikle ilgilenmiyoruz. 🙂 Mantar toplarken treking havasında ormanda mis gibi havayı çekerek dolaşmak, ormanın sessizliğinde kuş cıvıltıları, kurumuş yaprak hışırtılarıyla, yaşamın bu yönünden zevk almak tarifsiz bir duygu. Bunun tadını çıkaralım kendimizi tehlikeye atmayalım. 🙂
Geyik Mantarı
Tirmit Mantarı Nasıl Yenir? Tirmit Kavurması Nasıl Yapılır?
Gelelim tirmiti nasıl tüketeceğimize. Tirmit Kavurma ( Tirmit Sote) şeklinde yapılabilir. Anlık olarak toplanan mantarlar yıkanıp paklanır. Daha sonra çok küçük olmamak şartı ile doğranır. Bol soğan ve damak zevkine göre baharat çeşitleriyle sotelenir ve afiyetle yenir. 🙂
Tirmit Kavurma – Foto: www.yemekevi.tv
Aynı şekilde sotelenen tirmit üzerine yumurta kırıp yumurtalı tirmit şeklinde tercih edenler de yok değildir. 🙂
Bir de eğer memleketine gidemeyen, uzaklardan memleket kokusu almak isteyen, tirmite hasret kalmış yakınlarınız varsa onlar için tirmit salamura yapılabilir. Bu şekilde uzun süre muhafaza edilebiliyor. Salamura tirmitler daha sonra sotelenerek tüketilir.
Giresun Tirebolu Yalıköy / Ormana Giden Yol – Annakgıran
Karadeniz’in vazgeçilmezi tirmit; yanında mısır ekmeği ve yoğurtla sofraları şenlendirir. Karadeniz turu yaparsanız bulduğunuz ilk yerde yerde deneyin derim.
Et desem et değil, süt desem süt değil, balık desem balık değil velhasıl kelam çok lezzetli bir gıda. 🙂
Yerseniz beni de hatırlayın.
Tirebolu Yalıköy’den başka bir yazımda detaylı olarak bahsedeceğim.
Sağlıcakla kalın.
Bizi takip edin! | Follow us!
Anadolu’dan ve Dünya’dan lezzet notlarımızı paylaştığımız instagram.com/gurmexcom ve facebook.com/gurmex sosyal medya hesaplarımızdan bizi takip edebilirsiniz.
Tirmit Avcıları – Oviz Yolu – Oviz Ormanı
